Kersttocht in het regenwoud van West-Kalimantan
(van Tadan naar Sungkung Medeng)
Kerstmis is voor de gelovige Kristen een belangrijke dag waarop hij de geboorte van Jezus viert, die voor allen verlossing en vergeving brengt. Maar het is ook een dag waarop men gemeenschap viert. Families komen samen en gaan bij elkaar op bezoek. Om dit ook liturgisch te kunnen vieren gingen P. Filipus, OFMCap, de katholieke jongeren van de parochie Sanggau Ledo en broeder Kris MTB op tournee naar dorpen waar men alleen te voet kan komen.Â
Eens in de drie maanden trekt pastoor Filipus en enkele katholieke jongeren over eenmanspaadjes, rivieren volgend door de dalen en over de heuvels zoals vroeger in de tijd van de eerste missionarissen. De parochie Sanggau Ledo heeft nog meerdere gebieden waar zelfs toegang met een brommer nog niet mogelijk is.
Deze kersttocht vertrok op vrijdag 20/12 om 15.00 van de aanlegsteiger in Seluas met een motorbootje van 15 Pk en 10 passagiers aan boord over de snel stromende rivier naar het dorp Tadan waar na een trip van ongeveer twee uur kon worden aangelegd. Zoals gebruikelijk, konden we op deze pastorale tocht overnachten bij het hoofd van de geloofsgemeenschap. Samen met een veertigtal deelnemers werd dezelfde avond nog de eucharistie gevierd met P. Filipus, OFMCap als voorganger.
De volgende morgen vertrokken we na een ontbijt naar de kampong Bumbung, ongeveer een uur varen van Tadan. Er is een weg aangelegd maar deze wacht nog op verharding. De gelovigen van Bumbung en het nabijgelegen Tokot, samen zo’n 100 gezinnen, zongen enthousiast hun liederen tijdens de eucharistieviering.
Van Bumbung kon er verder geen bootje meer gebruikt worden en moesten we verder over eenmanspaadjes en bamboebruggetjes door het regenwoud. Het klimmen tegen de heuvels en weer veilig afdalen eist een goede conditie. Onze tocht naar de statie Kambih ging deels over de berm van een weg die ooit met een bulldozer was aangelegd maar intussen weer was dichtgegroeid met struiken. De tocht naar Kambih, waar we opgewacht werden door een gemeenschap van 20 gezinnen kon in ongeveer een uur worden afgelegd. Omdat hier nog geen kerk gebouwd is werd de eucharistie gevierd in het huis van het hoofd van de geloofsgemeenschap en ’s avonds kwamen enkele mensen naar ons toe om gedoopt te worden.
De volgende dag trokken we samen met de katholieke jongeren van Kambih naar de volgende statie Tamong Besar. Onderweg genoten we van het mooie uitzicht, de zuivere lucht en het zingen van de vogels. Na een rustpauze Baluy ging het verder over een glibberig eenmanspaadje de helling op naar Tamong Besar waar we tegen de avond aankwamen. Onder het genot van de doerians verdween de vermoeidheid geleidelijk aan. Het dorp ligt op de top van de berg Tamong en bestaat uit ongeveer 120 gezinnen waarvan de helft katholiek is. ’s Avonds werd de eucharistie gevierd in een half afgebouwde kerk, maar dit deed niets af aan het enthousiasme waarmee de gemeenschap zich voorbereidde op de komst van het kerstfeest.
De volgende morgen ging ons pad weer omlaag, door het dal naar de bovenloop van de rivier naar Tawang dat uit meerdere dorpen bestaat. Volgens de mensen die we onderweg ontmoetten was het een tocht van vier uur. Maar waar zij 4 uur over doen hadden wij 8 uur nodig. Het pad was modderig en de vele gladde stenen maakten ons voorzichtig en geduldig om niet uit te glijden en te vallen. In de late namiddag arriveerde we druipnat van de regen in Tawang, dat evenals het dorpje Tamong ook op de top van de berg ligt. In de verschillende dorpen Tawang wonen ongeveer 140 katholieke gezinnen die ons enthousiast onthaalden om samen de eucharistie te vieren. Opvallend is dat de meeste bewoners van deze dorpen kinderen en vrouwen zijn.
Na afscheid genomen te hebben van het dorpje Tawang Sikut, ging de tocht verder naar Kampong Batu Ampar dat ongeveer 20 kilometer verder ligt en van ons 6 uur vroeg, waar de bewoners slechts 3 uur nodig hebben voor de zelfde route.
De geloofsgemeenschap van Batu Ampar bestaat uit 60 gezinnen en beschikt over een stevig kerk die op een rots gebouwd is. Daarmee is het waarschijnlijk de enige kerk in het aartsbisdom Pontianak dat op een rost gebouwd is. Het enthousiasme van deze gemeenschap bij de viering van de eucharistie deed ons oprecht goed.
De volgende dag trokken we onder begeleiding van de katholieke jongeren, die onze gidsen waren, naar de Statie Sungkung Medeng. Ook nu ging de weg over steile hellingen en door riviertjes. Gelukkig was de afstand niet zo groot en waren we binnen twee uur op onze plaats van bestemming. Hier aangekomen trokken we direct naar het huis van het hoofd van de geloofsgemeenschap, waar een aantal mensen al meer dan drie uur op ons zaten te wachten om de eucharistie te vieren. In zijn openingswoordje bood P. Filipus, OFMCap zijn excuses aan voor onze late aankomst, na 7 dagen trekken had de vermoeidheid het ritme van onze stappen vertraagd. De gemeenschap die hier uit 109 gezinnen bestaat is begonnen met de bouw van een grotere kerk, men hoopt dat deze met Kerstmis in 2014 in gebruik kan worden genomen.
Sungkung Medeng is de laatste statie van de parochie Sanggau Ledo in het bisdom Pontianak die we nu bezoeken. Het is gelegen aan de monding van de Anep rivier in de Sekayam, daarom gaat men voor de verkoop van producten en het doen van inkopen veel gemakkelijker naar het stadje Entikong dan naar Seluas of Bengkayang dat toch de hoofdstad ven hun district is. Binnen de drie uur kan men met een bootje en een motor van 15 PK al in Entikong zijn.
Ook wij vertrokken de volgende dag met de boot, in de stromende regen naar Entikong waar we opgewacht werden door de auto van de parochie Sanggau Ledo.
Deze tocht van Tadan naar Sungkung Medeng is mijn tournee-ervaring, door het oerwoud, voorzichtig stap voor stap over de glibberige eenmanspaadjes tegen de hellingen, of door het water om een rivier over te steken. Het is de pracht van de ongerepte natuur, het enthousiasme van de mensen die je de energie geven om vol te houden. En het is de Heer die de kracht geeft om acht dagen innerlijk en fysiek in al deze staties op bedevaart te gaan naar de baby Jezus, zijn moeder Maria en Jozef.
(Kris Tampajara, MTB)