Er zijn tal van inspirerende uitspraken van Paus Franciscus die een nieuwjaarswens inhoudelijk zouden kunnen verrijken, maar ik beperk me tot de door hem gestelde drieledige doelstelling van het Jaar van het Godgewijde Leven, nl.: Ons verleden dankbaar in herinnering brengen, de toekomst hoopvol omarmen en het heden met hart en ziel beleven.
Ons verleden dankbaar in herinnering brengen
Tijdens het algemeen t
ussenkapittel van 2014 hadden we een unieke gelegenheid om dankbaar stil te staan bij het dienstbare verleden van de congregatie. Onder het grote houten kruis waar in de jaren dertig van de vorige eeuw werkeloze jongeren op de Volksabdij te Ossendrecht hun dag begonnen met gebed, daar begon een aantal broeders een dagtocht langs de sporen die onze voorgangers achterlieten in Oosterhout, Breda en Bergen op Zoom, en zij eindigden met een gebedsdienst in de monumentale Geertrudiskerk van Bergen op Zoom. Het ging daarbij niet om onze prestaties. Maar om alles en iedereen die het mogelijk gemaakt hebben dat we als congregatie iets wezenlijks hebben mogen betekenen voor de ontplooiing van anderen.
Als de monumentale gebouwen die we nalieten los gekoppeld worden van de jaarlijkse retraites en maandelijkse recollecties, de beduimelde gebedsprentjes en afgesleten rozenkransen, de boekjes voor gewetensonderzoek enz. waar voor onze voorgangers de bron lag van hun energie, waar hun inzetbaarheid werd gevoed, waar zij vrede en kracht vonden voor overgave en het nemen van moeilijke beslissingen in turbulente situaties; als deze innerlijke dimensie onvermeld blijft doen we geen recht aan het leven en werken van onze voorgangers. Dat dit toch gebeurde in onze geschiedschrijving en voor velen onopgemerkt bleef, toont iets van het perspectief van de schrijver maar ook van onszelf, nl. de verzwakte aandacht voor een leven uit geloof.
De toekomst hoopvol omarmen
Met deze verzwakte aandacht, die soms zelfs vormen van scepsis kan aannemen, zal het moeilijk zijn om de tweede doelstelling “de toekomst hoopvol omarmen” een plaats te kunnen geven in onze beleving. Maar het geloof dat de liefde van de God van onze roeping werkzaam blijft in ons leven, en dat ondanks onszelf, ondanks onze eigengereide plannen en prioriteiten, deze belangeloze liefde in en via ons nu en dan iemand de indruk mag geven dat hij er toe doet; nu en dan iemand even in onze nabijheid tot rust mag doen komen; wanneer nu en dan het mededogen van onze God even gestalte mag krijgen in onze tederheid, dan krijgt toekomst een perspectief waarbij niet onze eigen prestaties en verwachtingen aan de horizon liggen, maar de onvoorstelbare creativiteit van zijn scheppende liefde. Dan is er hoop, want onze tekorten en ons falen kunnen hem niet weerhouden. Hij die blijft zeggen “Ik ben er voor jou”, zal ook in de toekomst mensen energie geven om er te zijn voor anderen.
Het heden met hart en ziel beleven
Als derde doelstelling noemt de Paus “het heden met hart en ziel beleven”. Deze aansporing om met aandacht en liefde present te zijn vraagt ons om open te blijven zowel voor de tekorten als ook voor de mooie dingen om ons heen. Wie dankbaar kan zijn voor de gaven van het verleden, en met vertrouwen naar een onbekende toekomst uit kan zien, zal ook zijn actuele omgeving gemakkelijker met liefde en aandacht beleven.
Laten we elkaar helpen om te voorkomen dat onze verworven wijsheden, de pijn van opgelopen teleurstellingen en gemiste kansen ons gaan beletten om innerlijk ontvankelijk te blijven. Laat ons ook zelf aandacht blijven besteden aan onze gelovige binnenkant, want wie niet iedere dag bij zichzelf naar binnen gaat komt na verloop van tijd voor een dichte deur te staan, of in een meer winterse beeldspraak “Wie niet iedere dag in zichzelf roert vriest dicht”.
Van harte hoop ik dat 2015 als jaar van de religieuzen voor ieder van ons, en voor onze gelovig kerkgemeenschap een verdiepend en een verrijkend jaar mag zijn.
br. bram
