Gehoor gevend aan de oproep van Paus Franciscus zijn er over heel de wereld heilige deuren geopend. Deuren van oude of indrukwekkende kerken werden met een stijlvolle liturgische viering wijd open gezet. Door de rijke symboliek van een opengaande deur werden we uitgenodigd om een drempel over te stappen naar gerechtigheid, naar vergeving en barmhartigheid, en het huis van een liefdevolle vader binnen te stappen. De uitnodiging is duidelijk maar hoe komen we er toe om die stap te zetten, en dáár binnen te gaan waar gerechtigheid, vergeving en barmhartigheid te vinden zijn?
Wie op deze uitnodiging in wil gaan ontkomt er niet aan ook andere deuren te openen, nl. de deuren naar binnen, naar zichzelf. We kunnen binnengaan in onszelf en niet verder komen dan de hal of misschien een spreekkamer. Het is de ruimte waar we verblijven als we in onszelf bezig zijn met de prijzende woorden van anderen of met hun kritiek. Het is de ruimte waar we onze (voor)oordelen vormen over elkaar. Het is de ruimte waar we in gesprek gaan met het beeld dat we van de ander gevormd hebben en hem laten zeggen wat wij denken of waar we bang voor zijn. Hier schrijven we de brieven en vinden we de woorden die nooit geschreven of uitgesproken zullen worden.
Meestal verblijven we in ons “gastenverblijf” en komen we niet echt thuis bij onszelf. Maar wie alleen te gast is bij zichzelf, blijft een vreemdeling voor zichzelf. Hij is eigenlijk nooit thuis en niet in staat om wie dan ook binnen te laten en veiligheid te bieden.
Voor hen die thuis willen komen is de deur naar de keuken een belangrijke deur. Daar kunnen we aanwijzingen vinden over hoe ons doen en denken gevoed wordt. Welke belangen en verwachtingen, welke (voor)oordelen een dominante rol spelen in mijn spreken of zwijgen, in mijn voorkeur en tegenzin? Misschien zijn er ervaringen te vinden die niet op de juiste manier bewaard zijn en daardoor mijn doen en laten verzuren of bitter maken?
Als je verder wilt gaan, ga dan niet alleen. Want eerlijk en zonder verweer naar je zelf kijken kan moeilijk worden. Misschien kom je oog in oog met gebeurtenissen waar je niet meer mee geconfronteerd wilt worden, of ontdek je eigenschappen die je weerzin op roepen. Je gaat dingen ontdekken die het moeilijk maken om van jezelf te blijven houden. Het risico dat afkeer of een gevoel van minderwaardigheid wortel gaan schieten is levensgroot. Je kracht om verder te gaan taant weg en teleurgesteld met jezelf keer je terug naar de oppervlakte, naar de troost van de schone schijn en je komt niet thuis bij jezelf.
Ga liever niet alleen, maar neem iemand mee die alles ziet wat jij ziet en zelfs nog meer, maar die je zal blijven waarderen. Iemand die niets verdoezelt of goedpraat, nee hij houdt van waarheid, hij houdt van jou zoals je bent van buiten en van binnen. We gaan niet alleen naar binnen als we ons mediterend bewust zijn van Gods aanwezigheid of ons denken en doen in een gewetensonderzoek aan hem voorleggen. Hij die je kent als geen ander, zal je aanvaarden zoals geen ander jou aanvaardt. Wie met hem naar binnen gaat laat het licht en de warmte van zijn grenzeloze liefde binnen. In zijn licht zien we onze eigen realiteit deemoedig onder ogen, en maakt de warmte van zijn liefde het mogelijk van onszelf te blijven houden, en in onze eigen unieke waarde te blijven geloven. Met hem naar binnen gaan maakt het mogelijk om barmhartig te zijn voor onszelf en voor elkaar.
Van harte hoop ik dat we door de juiste deuren, en in zijn gezelschap binnen kunnen gaan in onszelf. Zijn barmhartigheid ervarend kunnen we vrede vinden, thuis komen in onszelf, en tegelijk barmhartig open staan voor elkaar. Dat deze Kerstmis en het nieuwe jaar ons hierin mogen bevestigen.
Een zalig kerstfeest en een barmhartig nieuwjaar.
